شبکه در لغت به گروهی از افراد یا اشیاء گفته می شود که می توانند اطلاعات را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و با هم در ارتباط باشند. اما در زمینه ی فناوری اطلاعات منظور از شبکه چیست. شبکه های کامپیوتری و یا اصطلاحاً Network، مجموعه ای متشکل از سیستم های کامپیوتری، سخت افزار و نرم افزار های مربوط به شبکه و تجهیزات ارتباطی نظیر کابل های شبکه و یا تجهیزات بی سیم است. شبکه به طور کلی به دو بخش سخت افزار (Passive) و نرم افزار (Active) تقسیم می شود.
کار شبکه چیست؟ شبکه کامپیوتری وظیفه دارد تا ارتباطات بین سیستم‌ها را برقرار کند تا کاربران آن شبکه بتوانند داده‌ها و تجهیزات را با یکدیگر به اشتراک بگذارند.
کاربرد شبکه، راه اندازی شبکه های کامپیوتری و برقراری ارتباط بین سیستم ها است. کاربران شبکه می توانند داده‌ها و دستگاه‌هایی مانند پرینتر را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. مدیران IT می‌توانند به راحتی تعداد زیادی از کامپیوترها را مدیریت کنند و سیاست‌های خود را اعمال کنند.
امروزه کاربرد شبکه های کامپیوتری در تمام زمینه های ارتباطی در علوم مختلف مثل نظامی،پزشکی، علمی و یا حتی مصارف خانگی و اداری برای همه مشخص و واضح است.
شبکه های کامپیوتری فارغ از فاصله فیزیکی می‌توانند از ۲ کامپیوتر و یا از یک سازمان با ۲ میلیون کامپیوتر و یا بیشتر به راحتی پشتیبانی کنند شبکه ها با اهداف گوناگونی راه اندازی می‌شوند با استفاده از شبکه، کاربران می‌توانند به طور مجتمع و سراسری به منابع و داده‌ها دسترسی داشته باشند و یا با یکدیگر تماس صوتی و تصویری برقرار کنند. پرونده‌ها، فایل‌ها، سخت افزارها، نرم افزار و… در شبکه به اشتراک گذاشته می‌شود و کاربران می‌توانند بر اساس سطح دسترسی خود از آنها استفاده کنند.
حال که با هدف و مزایای شبکه های کامپیوتری آشنا شدید، به بررسی کامل مفهوم شبکه کامپیوتری می‌پردازیم.
در ادامه به بررسی اصطلاحات و عبارات رایج در دنیای شبکه می‌پردازیم.
کلاینت (Client)، به سیستمی گفته می‌شود که درخواست و تقاضایی دارد و این درخواست در سرور مجموعه، پردازش و ارسال می‌شود. برای مثال زمانی که شما با کامپیوتر خود به شبکه ای متصل هستید و از آن بهره می‌برید، سیستم شما نوعی کلاینت است.
هاست – Host، هر دستگاه یا سیستمی که به شبکه متصل بوده و خدماتی ارائه می‌دهد و یا از خدمات و سرویس‌هایی در داخل شبکه استفاده می‌کند. با این تعریف هم کلاینت و هم سرور، Host محسوب می‌شوند.
سرور – Server، به کامپیوتر همیشه روشنی اطلاق می‌شود که توان سخت افزاری و نرم افزاری بالایی دارد و به عنوان کامپیوتر مرکزی، سرویس و خدماتی را به clientها ارائه می‌دهد. در شبکه های کلاینت سروری، هم کلاینت و هم سرور سیستم عامل مختص به خود را دارند، کامپیوترها علاوه بر اینکه به هم متصل هستند از همدیگر مستقلند یعنی اگر یک کامپیوتر یا دستگاه دیجیتالی که به شبکه متصل است، خاموش شود یا به هر دلیل از شبکه خارج شود، همچنان شبکه پابرجاست. اما اگر سرور از مدار خارج شود سرویس‌هایی که ارائه می‌دهد نیز از دسترس خارج می‌شوند و در روال کار شبکه اختلال ایجاد می‌کند. برای مطالعه بیشتر در مورد سرور می‌توانید مقاله فالنیک با عنوان “سرور چیست” مطالعه کنید.
اگر شما در حل مسائل و مشکلات توانمندید و علاقه دارید با سخت افزار و نرم افزار کامپیوتر کار کنید، این شغل مناسب شماست. متخصص، مهندس یا کارشناس شبکه، شبکه های متصل کننده کامپیوترها به یکدیگر را ایجاد و پشتیبانی می کنند.
کارشناسان شبکه، شبکه های گسترده (WAN) و محلی (LAN) را ایجاد و پشتیبانی می کنند.
محدوده این کار می تواند یک طبقه از یک ساختمان و یا چندین کشور بوده و از تکنولوژی های مختلف از جمله فیبرهای نوری و یا تکنولوژی های مایکروویوی می توان استفاده کرد.
همگام با افزایش حجم داده هایی که بین کامپیوترها منتقل می شوند، نیاز به ملزومات امنیتی نیز افزایش می یابد، لذا کارشناس شبکه باید راه حل هایی را برای این تغییرات و نیازهای امنیتی بیابد.
به عنوان یک کارشناس شبکه وظیفه اصلی شما این است که مطمئن باشید شبکه ظرفیت پاسخ گویی به نیازهای مشتریان را داشته و دارای امنیت لازم است. شما با چهار سیستم شبکه اصلی کار می کنید:
شبکه های محلی (LAN)
که کامپیوترها را در یک فضای محدود مانند یک اداره و یا یک ساختمان به هم متصل می کند.
شبکه های جهانی(GAN)
شبکه ها با مرز جغرافیایی نامحدود را با تکنولوژی بی سیم و ماهواره ای به هم متصل می کند.
شبکه های شهری (MAN)
شبکه های محلی درون یک شهر را به هم متصل می کند.
شبکه های گسترده (WAN)
سیستم های درون مرزهای ملی را به هم متصل می کند.
در این شغل شما به عنوان کارشناس شبکه باید مهارت های سازماندهی و فناوری اطلاعات خوب و قوی ای داشته باشید. همچنین باید به خوبی با افراد ارتباط برقرار کرده و بتوانید مشکلات فنی را واضح و مشخص برای آنها شرح دهید. شما می توانید برای ورود به این کار تحصیلات دانشگاهی در حوزه فناوری اطلاعات و کامپیوتر کسب کنید و یا از طریق انجام کارآموزی اقدام کنید. همچنین اگر سابقه کار با کامپیوتر در حوزه های نصب و راه اندازی و پشتیبانی نرم افزاری یا سخت افزاری داشته و به این کار علاقه داشته باشید، می توانید به این حوزه وارد شوید.
امروزه با گسترش کامپیوتر در تمامی ابعاد زندگی انسان ها و الزام شرکت ها و سازمان ها برای استفاده از این فناوری به منظور امکان رقابت با سایر شرکتها و توان پاسخ گویی به نیاز مشتریان، شبکه هم به عنوان یک مفهوم اساسی در کنار کامپیوتر توسعه پیدا کرده است و هر کجا که تعداد کامپیوتر ها از یک دستگاه بیشتر می شود، به شبکه نیاز است. بنابراین برای کارشناس شبکه در همه جا کار وجود دارد اما این کار به شکل های متفاوت انجام می شود.
برخی از کارشناسان شبکه در واحد فناوری اطلاعات یا انفورماتیک سازمان ها استخدام می باشند و بر شبکه آن سازمان نظارت دارند. بعضی از آنها در شرکت های تخصصی شبکه اشتغال دارند و به صورت تخصصی همراه با سایر کارشناسان، خدمات تخصصی شبکه به مشتریانشان ارائه می دهند و برخی دیگر هم به صورت شخصی و پروژه ای برای خودشان کار می کنند
شما به عنوان کارشناس شبکه می توانید در سازمان ها و شرکت های مختلف دولتی و خصوصی کار کنید. همچنین می توانید در شرکت های حوزه فناوری اطلاعات استخدام شده و یا به صورت قراردادی با آنها کار کنید. با کسب تجربه بیشتر هم می توانید به رده های مدیریتی در این حوزه دست یابید.
هرچند که تا کنون آمار رسمی در رابطه با میزان استخدام کارشناسان شبکه در کشور منتشر نشده است، اما از شواهد و اطلاعات برگرفته شده از بازار کار ایران پیداست که میزان استخدام و اشتغال متخصصین این بخش نسبت به میانگین مشاغل بالاتر است و این امر به دلیل افزایش استفاده از کامپیوتر و نرم افزار به صورت گسترده در سال های اخیر در کشور می باشد.
امروز تقریبا نمی توان شرکت یا سازمانی را در کشور پیدا کرد که از نرم افزار و کامپیوتر برای انجام عملیات مختلف مالی، اداری و حرفه ای خود استفاده نکند. در این صورت برای استفاده و بهره برداری مناسب از آنها به کمک متخصصین مختلفی از جمله کارشناس شبکه نیاز جدی خواهد داشت.
همچنین پیش بینی می گردد با وابستگی بیش از پیش شرکت ها و سازمان ها به کامپیوتر و شبکه های کامپیوتری و توسعه آن در کشور، شاهد افزایش بیشتر میزان اشتغال، کارآفرینی و استخدام در این بخش در سال های آتی باشیم.
